این طرز تفکرها که والدین از هر اشتباه و خطایی مصون هستند کاملا اشتباه است. گاهی والدین خواسته یا ناخواسته اشتباهاتی مرتکب می شوند که در تربیت و آینده کودکان تاثیرگذار است. دانستن اشتباهات رایج در تربیت فرزندان به والدین کمک می کند تا شیوه های تربیتی بهتری اتخاذ کنند. در این مقاله قصد داریم که به اشتباهات انضباطی والدین اشاره ای داشته باشیم.
اشتباهات رایج والدین در تربیت کودکان
همانطور که می دانید بسیاری از والدین چالش ها و کشمکش های بسیاری با فرزندان خود دارند، به ویژه در دوره خردسالی که زمان تربیت کودکان است، مرتکب شدن برخی اشتباهات رایج می تواند به مشکلاتی منجر شود که تا بزرگسالی ادامه می یابد. این اشتباهات رایج در صورتی که شناسایی و حذف شوند مطمئن روش های تربیتی تاثیرگذاری بهتری خواهند داشت. در این بخش به این اشتباهات و روش های اصلاح آنها اشاره می کنیم.
توسل به دروغ
یکی از رایج ترین اشتباهاتی که والدین مرتکب می شوند این است که به راحتی به فرزند خود دروغ می گویند تا او را مطیع خود سازند. به طور مثال فرزند شما از خوردن غذا امتناع می کند و شما برای این که او را مجاب به انجام این کار کنید به او می گویید: ” اگر غذایت را نخوری دزد تو را می برد” ظاهرا کودک به حرف شما گوش می دهد و شروع به خوردن غذا می کند، اما بعدها از مربی مهد کودک او می شنوید که فرزند شما مدام در مورد دزدی که سر سفره منتظر بچه هایی است که غذا نمی خورند صحبت می کند. داستان شاید کمی خنده دار به نظر می رسد اما این گونه داستان سرایی ها و دروغ گفتن ها آثار مخربی بر ذهن و روان کودکان در آینده دارد.
روش اصلاح: این که دروغگویی خیلی سریع به نتیجه می رسد و کودک مطیعانه هرچه والدین بگویند انجام می دهد شاید در ظاهر بهترین راه برای نتیجه گرفتن باشد اما دروغ گفتنهایی که باعث مشکلات روانی در آینده می شوند ارزش این کار را ندارد. بهتر است با او منطقی صحبت کنید. ” می دانم که ممکن است گاهی اشتهای غذا خوردن نداشته باشی، اما اگر غذا نخوری انرژی کافی برای بازی کردن نداری و سریع خسته می شوی، مریض می شوی و…. .
تهدید کردن
بسیاری از والدین سعی میکنند با تهدید کردن فرزندان خود آنها را مجاب به انجام فرامین کنند. جمله ” حالا که اتاقت را مرتب نمی کنی تو را به پارک نمی برم” این تهدیدات و محروم کردن ها معمولا تاثیر عکس دارند و کودک را لجوج تر می سازند.
روش اصلاح: به جای تهدید کردن او را متوجه عواقب کارش کنید. سعی کنید با به تعویق انداختن قول و قرارهایتان او را در انتظار نگه دارید. انتظار کشیدن برای کودکان بزرگترین تنبیه است. مثلا بگویید ” حالا که اتاقت را مرتب نمی کنی، به جای امروز آخر هفته تو را به پارک می برم.
رفتارهای ضد و نقیض
یکی از بزرگترین اشتباهاتی که والدین مرتکب می شوند این است که در تربیت فرزندان با هم هماهنگ نیستند. به طور مثال مادر با عصبانیت می گوید حالا که انقدر اذیت می کنید امروز از سینما خبری نیست، اما پدر بدون توجه به حرف مادر و شیطنت کودکان آنها را به سینما می برد. این تضاد در رفتارها باعث می شود که کودک متوجه زشتی رفتار خود نشود.
روش اصلاح
بهتر است که مادر و پدر در تربیت فرزندان به یک اتحاد دست پیدا کنند، این مسئله باعث می شود که کودکان متوجه اشتباه خود شوند و از طرفی از بد جلوه دادن یکی از والدین نیز جلوگیری می شود. ممکن است شیوه های تربیتی والدین متفاوت باشد اما هدف آنها باید یکسان باشد.
رشوه دادن والدین
بسیاری از والدین رشوه دادن را با تشویق کردن اشتباه می گیرند. کودکی را در نظر بگیرید که بد غذا است، والدین برای ترغیب کردن او به غذا خوردن به او وعده جایزه شکلات و شیرینی می دهند. به این ترتیب کودک فکر می کند که برای هر کاری باید پاداشی دریافت کند.
روش اصلاح: این کار کاملا اشتباه است، بهتر است به جای رشوه دادن به کودک به او بگویید ” وقتی غذا میخوری من خوشحال می شوم”، ” از این که خانه مادربزرگ سروصدا راه انداختی من خیلی ناراحت شدم، باعث شدی آبروی من برود”. از این که همیشه یک جایزه در آستینتان داشته باشید دست بردارید.
الگوی اشتباهی بودن
وقتی کودک شما کار اشتباهی می کند و شما ناراحت می شوید صدایتان را بالا می برید یا پشت دستش می زنید ممکن است فرزندان از ادامه کار خودداری کنند اما سالها بعد متوجه می شوید که او هم از همین کار در مقابل دیگران استفاده می کند.
روش اصلاح: بچه ها از رفتار اطرافیان تقلید می کنند، گاهی حتی رفتارهای الگوبرداری شده پررنگ تر از الگوی آنها است. بنابراین باید خیلی مواظب باشید که الگوی خوبی برای فرزندان خود باشید.
قولهایی که عملی نمی شوند
ممکن است در شرایط بحرانی شما به فرزندان خود قولی بدهید و بعدها آن را فراموش کنید. فرض کنید در ترافیک شدیدی مانده اید، اعصابتان به هم ریخته و کودک شما نیز بیقراری و سر و صدا می کند، به او قول می دهید که اگر آرام باشد شب موقع خواب برایش کتاب می خوانید او هم قول میگیرد که در مقابل ساکت ماندن شکلات بیشتری بخورد، شما قول می دهید و ….
روش اصلاح: کودکان در زمان حال زندگی می کنند، به همین دلیل است که اگر رفتار اشتباهی انجام بدهند بعد از چند ساعت همه چیز را فراموش می کنند، بهتر است به جای وعده هایی که عملی نمی شوند شما هم در لحظه عمل کنید، حواس او را پرت کنید یا با پخش موسیقی و صحبت کردن سر او را گرم کنید. به این شکل به یک آدم دروغگو تبدیل نمی شوید.
مقایسه کردن
یکی دیگر از اشتباهات رایجی که والدین انجام می دهند مقایسه کردن کودک با دیگران است، به طور مثال از نظم و ترتیب دختر همسایه تعریف می کنید این که او چقدر تمیز و مرتب است در حالی که دختر شما اتاقش را مدام به هم میریزد. این دست مثال ها بسیارند و اغلب والدین سعی می کنند مثالهایی از این دست از همسالان برای او در اختیار داشته باشند تا او را تحریک کنند کارهای بهتری انجام دهند. این مسئله باعث ایجاد حس حسادت و رقابت ناسالم در کودکان می شود.
روش اصلاح: مهمترین نکته این است که شما باید الگوی فرزندتان باشید. بنابراین سعی نکنید با این دست مقایسه کردن ها او را به انجام کاری تشویق کنید. مطمئنا این روش نتیجه عکس خواهد داشت. می توانید با استفاده از روش تشویق موثر نیز کودک را به انجام رفتارهای درست تشویق کنید.
کلام آخر
اگر فکر می کنید که تربیت کردن کودکان یک کار کاملا ساده است سخت در اشتباه هستید، امروزه تربیت کردن یک مسئله کاملا علمی است که باید با روش های صحیح روانشناسانه صورت گیرد. در غیر اینصورت به احتمال زیاد تاثیرات جبران ناپذیری در زندگی کودک به جای خواهد گذاشت.
همچنین برای مشاهده آموزش های مشاوره ای بیشتر می توانید به مجله مدرسانه مراجعه کنید
