در سال های اخیر والدین برای داشتن فرزندان نابغه و باهوش تلاش بسیاری می کنند، از ثبت نام در کلاس های مختلف آموزشی در دوره خردسالی تا کلاس های استعدادیابی و ثبت نام در مدارس غیرانتفاعی و کلاس های مختلف برای استفاده بهتر از هوش و استعداد فرزندان، اما همیشه این سوال مطرح است که استعداد و نبوغ یک امر ذاتی است یا اکتسابی؟ آیا می توان با روش های تربیتی کودکان باهوش و نابغه تربیت کرد؟ برای پاسخ به این سوالات پیشنهاد می کنیم این مقاله را تا انتها مطالعه نمایید.
چه زمانی می گویند یک کودک نابغه است
در ابتدا باید اشاره کنیم که برخلاف باور رایج “نابغه” با “باهوش” متفاوت است. برای درک دقیق تر این بخش به ذکر یک مثال می پردازیم، همانطور که احتمالا بارها شنیده و خوانده اید افرادی مثل انیشتن و ادیسون در دوران به دلیل کسب نمرات ضعیف به کندذهنی متهم شده و از مدرسه اخراج شده اند. اما همه ما آنها را به عنوان نوابغ قرن می شناسیم.
در واقع باید گفت افراد باهوش با افراد نابغه تفاوت های اساسی دارند. در این بخش به برخی از آنها اشاره می کنیم.
کودکان باهوش معمولا دارای این خصوصیات هستند: جواب اکثر سوالات را می دانند، توجه زیادی دارند، سخت کوش هستند، از نظر اجتماعی ارتباط خوبی با دیگران به ویژه همسالان خود دارند، به آسانی مطالب را می آموزند، حافظه بسیار خوبی دارند.
کودکان نابغه دارای این ویژگی ها هستند: بسیار سوال می پرسند، برای رسیدن به جواب سوالات به صورت ذهنی و فیزیکی اقدام و تلاش می کنند، به پاسخ های آماده قانع نیستند، از مراوده با افراد بزرگتر از خود راضی به نظر می رسند، کمالگرا هستند و هرگز از عملکردهای خود رضایت ندارند، حس کنجکاوی بالایی دارند و حدس های درستی می زنند.
حال مشخص است که چرا بسیاری از دانش آموزان در دوران مدرسه از شاگردان ممتاز مدرسه هستند و نمرات خوبی میگیرند اما در آزمون های تیزهوشان به نتیجه مورد نظر نمی رسند، این در حالی است که یک دانش آموز نابغه ممکن است در مدرسه دانش آموز منظم و متمرکزی به نظر نرسد اما اغلب از استعداد بالایی برخوردار بوده و بسیار موفق عمل می کند. به همین دلیل است که برای کشف نبوغ دانش آموزان از آزمون های بسیاری استفاده می شود.
با این تعاریف باید گفت برخلاف تصور والدین در بیشتر موارد کودکانی که قبل از سن مدرسه کارهایی مثل خواندن و نوشتن و امثال آن را می آموزند ممکن است به دلیل رشد سریعتر بخش هایی از مغز که مربوط به مهارت های زبان آموزی و نوشتاری است به این مهارت رسیده باشد و این مسئله لزوما نشان دهنده نبوغ بالای کودک نیست.
پس باید بگوییم تنها زمانی می توان در مورد نبوغ یک کودک نظر داد که او بتواند تست های مربوط به هوش و آی کیو بالا را به خوبی پشت سر بگذارد.
راهکارهایی برای داشتن کودکان نابغه
روانشناسان معتقدند که با تغییر شرایط محیطی می توان تاثیر خوبی در پرورش نبوغ کودکان ایجاد کرد. برای مثال شرایطی مانند تغییر در بازی های کودکانه، ایجاد محیط امن و آرام و دور از استرس و تقویت حافظه دیداری و شنیداری از جمله مواردی است که می تواند هوش و حافظه کودک را افزایش دهد.
البته نباید از فاکتور نبوغ ارثی به راحتی گذر کرد اما به گفته بسیاری از پژوهشگران در اکثر مواقع این اقدامات والدین است که باعث رشد و حرکت نبوغ در کودکان می شود. به طوری که با رعایت برخی اصول و شیوه های صحیح تربیتی و آموزشی ضریب هوشی یک کودک متوسط را تا سطح نبوغ پروش داد.
درواقع باید گفت نیمی از نبوغ در کودکان زاییده تلاش و ادراک قوی از محیط پیرامون و ابزار و داشته ها می باشد و تنها بخش کوچکی از نبوغ کودک مربوط به IQ یا همان نبوغ ذاتی است. اگر میخواهید فرزند نابغه ای داشته باشید بهتر است این راهکارها را امتحان کنید:
– مهمترین راهکار برای رسیدن به نبوغ فکری در کودکان تقویت حافظه دیداری و شنیداری و توانایی درک تجسمی در کودکان است. از آنجایی که کودکان به بازی علاقه زیادی دارند و بررسی ها نشان می دهد که کودکان درهنگام بازی قدرت یادگیری بالاتری دارند با استفاده از بازی های جذاب و آموزنده و محرک هوش می توان هوش کودکان را تقویت کرد.
– سعی کنید ذهن کودک را به طبقه بندی مطالب عادت دهید. این به معنای بالا بردن تمرکز کودک است ، برای مثال باید از کودک خواست تا مطالب واحد راجع به یک موضوع مشخص را طبقه بندی کرده و از آنها در مواقع لزوم استفاده کند. مثلا یک بازی که در آن کلماتی که مربوط به یک موضوع واحد است را جدا کند یا بازی هایی که بتوان فاکتور یاد شده را با کودک تمرین کرد.
– برای انتقال تجربه و مهارت های خود به کودک صبر داشته باشید، مسلما نباید دنیای کودک را با آموزش های سختگیرانه از او گرفت، بهتر است مهارت های بزرگ را به صورت چند موضوع کوچک و در قالب بازی های مختلف خلاقانه به کودک آموزش داد.
– فضای مناسب تحرک و بازی های کودکانه را برای فرزند خود فراهم کنید. تجربه نشان می دهد که کودکان آزاد و شاد قوه درک و تخیل بهتری دارند و به این ترتیب خلاقیت که مهمترین عامل نمایش نبوغ کودکان است در فضاهای بازی و تحرک بیشتر اجازه رشد و خودنمایی دارند.
– تغذیه سالم نیز نقش مهمی در سلامت ذهنی و جسمی کودکان و همچنین بالا بردن تمرکز ذهنی آنان دارد، استفاده بیشتر از خوراکی های پروتئینی و تنقلات سالم مثل انواع آجیل ها و استفاده از میوه ها و سبزیجات تازه هوشیاری و تمرکز کودکان را افزایش می دهد.
– اعتماد به نفس و پشتکار را در کودکان خود افزایش دهید. مهمترین عامل به ثمر رسیدن نبوغ در کودکان تمرین و پشتکار است، بنابراین باید سعی کنید برای داشتن یک فرزند نابغه این دو فاکتور را در فرزند خود ایجاد و تقویت کنید.
نتیجه
آنچه بیش از داشتن یک نبوغ و استعداد ذاتی در کودکان عامل تیزهوشی و موفقیت است، بستری است که خانواده برای رشد و تکامل قوای ذهنی و خلاقیت او آماده می کند، بنابراین باید سعی کرد با ایجاد این بستر برای کودک در راه کشف استعداد و رشد او با وی همراهی کرده و او را تا رسیدن به هدف یاری داد. نظر شما چیست؟
Views: 632
