یکی از مشکلاتی که خانواده های امروز بسیار با آن مواجه هستند، اختلال یادگیری است، این اختلال به ویژه در مورد یادگیری دروس مفهومی مثل ریاضیات رواج بیشتری دارد. در این مقاله به سوالاتی از قبیل چگونه اختلالات یادگیری را تشخیص دهیم، راه های درمانی اختلال یادگیری چگونه است و همچنین امکان درمان اختلالات یادگیری در منزل پاسخ خواهیم داد.
اختلال یادگیری ریاضیات چیست و چگونه تشخیص داده می شود
این که استعداد و مهارت یادگیری ریاضیات در دانش آموزان مختلف، متفاوت است امری طبیعی است اما در این میان دانش آموزانی وجود دارند که در مقایسه با همسالان خود عملکرد مطلوبی از نظر مهارت یادگیری ریاضیات ندارند. به این گونه مشکلات یادگیری تحت تاثیر عوامل محیطی یا بیماری های جسمی و عصبی ایجاد نشده اند اختلالات یادگیری گفته می شود.
این اختلال در حال حاضر یکی از شایعترین اختلالات یادگیری در میان دانش آموزان به ویژه در سنین دبستان است که باعث می شود این گروه از دانش آموزان به رغم داشتن هوش بالا و سلامت جسمی و روحی نتوانند در عملکرد محاسبات ریاضی موفق عمل کنند. در دنیای علم به این اختلال دیس کلکولیا (discalculia) گفته می شود که اشاره به ضعف عملکردی دانش آموزان در درک مفاهیم ریاضی دارد.
توجه به این اختلال بسیار حائز اهمیت است چرا که در صورت عدم رسیدگی، تشخیص و درمان ممکن است این ضعف باعث بروز مشکلاتی در زمینه تحصیل، شغل و زندگی آینده این افراد شود، به طوری که حتی فرد مبتلا به اختلال یادگیری در آینده قادر به انجام محاسبات ساده ریاضی نیز نخواهد بود.
علائم و تشخیص اختلال یادگیری ریاضی در کودکان
این اختلال ممکن است در هر فرد نشانه های متفاوتی داشته باشد، بنابراین نمی توان یک فرمولاسیون کلی برای تشخیص آن در دانش آموزان معرفی کرد، مهمترین نکته این است که روی میزان یادگیری دانش آموزان و عملکرد آنها حساس باشیم. با این وجود معمولا دانش آموزانی که اختلال یادگیری دارند در این زمینه ها دچار مشکل هستند:
– شمردن اعداد و ارقام
– شناسایی درست اعداد و ارقام از یکدیگر
– فهم اصول ریاضی
– اتمام درست محاسبات ریاضی
– توانمندی در خواندن یا نوشتار اعداد
– تفهیم درست روابط فضایی
همچنین در دانش آموزان با سنین بیشتر ممکن است این اختلال در یادگیری ریاضیات خود را با علائم زیر نشان دهد:
– شمارش طوطی وار اعداد به این معنا که دانش آموز قادر نیست اعداد را به خوبی بشمارد بلکه به شکل طوطی وار آنها را تکرار می کند.
– عدم درک مفاهیم اعدادی: دانش آموز قادر به شمارش نیست، به همین دلیل نمی تواند تعداد را درک کند، به طور مثال اگر به او بگویید ۱۰ عدد لوبیا جدا کن از این کار عاجز خواهد بود.
– عدم درک ارزش عددی: دانش آموزان دچار اختلال نمی توانند بین اعداد تمایز قائل شوند و اعداد کوچکتر و بزرگتر را درک کرده و شناسایی کنند.
– مشکل در رونویسی اعداد
– مشکل در انجام محاسبات ریاضی حتی در مقادیر بسیار
– مشکل در حل مسائل ریاضی: دانش آموزان دچار اختلال نمی توانند خواسته طراح سوال را درک کنند و از تجزیه و تحلیل سوال ریاضی عاجز هستند. بنابراین قادر به یافتن راه حل درست برای مسائل تشریحی نیستند.
– نقص در تشخیص زمان: این دانش آموزان نمی توانند به درستی ساعت را بخوانند.
– ناتوانی در شمارش پول: دانش آموزان دچار اختلال حتی در شمارش پول نیز مشکل دارند.
علل ابتلا به اختلال یادگیری ریاضی
همانطور که در بخش قبل هم اشاره داشتیم هنوز ریشه های اصلی ابتلا به این اختلال مشخص نشده اند، اما گفته می شود که مشکل در پردازش زبان و مهارت های استدلال در مغز از عمده دلایل ابتلا به این اختلال در کودکان است. به گفته پژوهشگران اختلالات رشدی به همراه هم ایجاد می شوند.
انواع اختلال یادگیری ریاضیات را بشناسید
در مورد اختلال یادگیری ریاضی ۶ طبقه بندی وجود دارد که به ابعاد مختلف این اختلال در دانش آموزان مختلف می پردازد، ممکن است یک دانش آموز به چندین مورد از این طبقه بندی مبتلا باشد یا تنها در یک مورد اختلال او محرز باشد.
اختلال ریاضی کلامی
اختلال در نامگذاری مقادیر، به این معنا که دانش آموز نمی تواند کمیت یا مقادیر مشخصی را شمارش کند. به عنوان مثال درک سه عدد سیب برای او مشکل خواهد بود.
اختلال ریاضی تمرینی
در این اختلال دانش آموز قادر نیست که مفاهیم بزرگ، کوچک یا کم و زیاد را درک کند.
اختلال ریاضی ایدئولوژیکی
دانش آموزان با این اختلال در درک مفاهیم و روابط میان اعداد و حساب و کتاب آنها مشکل دارند.
اختلال ریاضی لغوی
دانش آموزانی که به این اختلال دچار هستند علائم ریاضی (+، -، x، ÷، < و> و…) را درک نمی کنند و نمی توانند آنها را بخوانند.
اختلال ریاضی گرافیکی
این دانش آموزان عدم توانایی نوشتن در نمادهای ریاضی و اعداد دارند.
اختلال ریاضی عملیاتی
دانش آموزان این دسته در انجام محاسبات ریاضی و عملیات اصلی این علم مشکل دارند.
درمان اختلال یادگیری ریاضیات چگونه است؟
در اولین گام برای اطمینان از تشخیص درست ممکن است پزشک از شما بخواهد تا دانش آموز از نظر ضایعات مغزی، روانی و اختلالات عقب ماندگی ذهنی و امثال آن از نظر پزشکی مورد بررسی قرار گیرد. این اتفاق به ویژه در مورد دانش آموزان در پایه های پیش دبستانی، اول و دوم ضرورت دارد.
تکنیک های درمان اختلال یادگیری ریاضیات در منزل
همانطور که عنوان کردیم این روش های درمانی به قدری ساده هستند که حتی والدین می توانند آنها را در منزل نیز اجرا کنند، نحوه صحیح اجرای آن ها را حتما از پزشک سوال کنید و سعی کنید آنها را در خانه اجرا کنید.
بازی و ریاضی
باید سعی کرد که مفاهیم ریاضی را به صورت بازی به این کودکان آموزش داد، این کار اجازه می دهد که دانش آموز دچار اختلال علاوه بر مرور مفاهیم ریاضی، این مفاهیم را به شکل بصری لمس کند، تحقیقات نشان می دهد که آموزش مفاهیم محاسبات ریاضی به این روش بسیار کاربردی و دارای بازدهی زیادی است.
روش های دیداری
در این روش سعی می شود که دانش آموز با ترسیم کردن اشکال مفاهیم را بیاموزد. به این ترتیب ابتدا والدین باید مسئله را برای او شرح دهند و سپس از او بخواهند که طبق مسئله مفاهیم خواسته شده را ترسیم کند. مثلا ۵ دسته ۷ تایی بکش. یا دور بسته های ۳ تایی خط بکش
خواندن مسائل با صدای بلند
تحقیقات نشان می دهد زمانی که دانش آموز مسائل را با صدای بلند برای خود تکرار می کند عملکرد بهتری در انجام آن دارد.
حل کردن مسائل تکراری
این روش بیشتر برای درک مفاهیم محاسباتی (جمع، تفریق، ضرب، تقسیم) مورد استفاده قرار میگیرد. بهتر است که دانش آموز مسائل را چندین بار حل کند.
تمرین های موثر برای بالا بردن دقت و تمرکز دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری ریاضی
از دیگر روش های موثری که می توانید در خانه برای دانش آموزان دچار اختلال یادگیری از آنها بهره ببرید، استفاده از تکنیک های زیر است:
– قدم زدن در جهت های مختلف
– پریدن از روی موانع مشخص
– شمارش اعداد به صورت معکوس، زوج یا فرد
– تنفس های عمیق و تمرکزی
– شنیدن موسیقی به ویژه موسیقی بی کلام
– راه رفتن در جهت های مختلف با چشم بند
– تغییر حرکت چشم ها با نور چراغ قوه
کلام آخر
به نظر می رسد که والدین و معلمین نقش مهمی در تشخیص به موقع این اختلال که می تواند در آینده دانش آموزان بسیار تاثیرگذار باشد دارند. به همین دلیل بهتر است با آگاهی مناسب و شناخت دقیق از این اختلال، راه های تشخیص و درمان آن به دانش آموز کمک کنید تا در سالهای تحصیلی بعدی مشکلات کمتری داشته باشد.
ضمن این که به گفته پژوهشگران اگر این اختلال قبل از سن ۹ سالگی تشخیص داده شده و درمان موثر آغاز شود، به طور کامل رفع خواهد شد اما بعد از این سن ممکن است عوارض این اختلال تا حتی در مقادیر بسیار کم در دانش آموز باقی بماند.
Views: 933
