تحقیقات جامع و علمی که در سطح بین المللی طی ۲۳ سال گذشته صورت گرفته است نشان می دهد ، بازی های تخته ای – بازی هایی مثل منچ و مارپله، مونوپولی، دومینو، تخته نرد، دبرنا، چکرز و … – مبتنی بر اعداد، هوش ریاضی کودکان خردسال را به شکل قابل توجهی افزایش می دهد. سابقا نیز تأثیر چنین بازی هایی بر تقویت یادگیری و توسعه مهارت هایی از جمله خواندن و نوشتن شناخته شده بود.
اکنون این مطالعه جدید که در مجله معتبر Early Years منتشر شده است، نشان می دهد برای کودکان سه تا نه ساله، اغلب بازی‌های تخته ای مبتنی بر اعداد، به بهبود شمارش، جمع کردن و توانایی تشخیص اینکه یک عدد از عدد دیگری بزرگتر یا کمتر است کمک می کند.
به گفته محققان انجام چنین بازی هایی به صورت منظم و چند بار در هفته، می تواند برای خردسالان بسیار سودمند باشد و بهتر است که چنین بازی هایی تحت نظارت یک معلم یا فرد بزرگسال به صورت هدفمند انجام گیرد.
به این ترتیب استفاده از بازی های رومیزی را می توان یک استراتژی با تأثیرات بالقوه بر مهارت های پایه و پیچیده ریاضی در نظر گرفت. بازی‌های تخته‌ای می‌توانند به راحتی با اهداف یادگیری مرتبط با مهارت های ریاضی یا سایر زمینه های آموزشی سازگار شوند.
در این بازی ها بازیکنان به نوبت تکه ها را دور تخته جا به جا می کنند. قوانین بازی های تخته ای ثابت هستند که به این ترتیب فعالیت های بازیکنان محدود خواهد بود و حرکات روی تخته معمولاً وضعیت کلی بازی را تعیین می کند.
بازی های تخته ای انتخابی مناسب برای پیش دبستانی ها
با توجه به مطالب ذکر شده باید گفت که چنین بازی هایی بهترین انتخاب برای کودکان پیش دبستانی محسوب می شوند. این در حالی است که تحقیقات نشان می دهد چنین کودکانی به ندرت از بازی های تخته ای استفاده می کنند.
در مطالعه اخیر محققان به بررسی مقیاس تأثیر بازی‌های تخته ای و فیزیکی در ارتقای یادگیری در کودکان خردسال پرداختند. آنها یافته های خود را بر اساس بررسی ۱۹ مطالعه منتشر شده از سال ۲۰۰۰ به بعد در مورد کودکان سه تا نه ساله منتشر کردند. همه این پژوهش ها رابطه بین بازی های تخته ای و تأثیر آن بر یادگیری مهارت های ریاضی تأیید کردند.
همه کودکان شرکت کننده در این پژوهش در جلسات ویژه و منظم بازی های تخته ای حضور داشتند که به طور متوسط دو بار در هفته به مدت ۲۰ دقیقه در طول یک ماه و نیم برگزار می شد. معلمان، درمانگران یا والدین از جمله بزرگسالانی بودند که بر این جلسات نظارت داشتند.
در برخی از این پژوهش ها کودکان برای بازی در بازی هایی که بر مهارت‌های حسابداری تمرکز نداشت، گروه بندی شدند. در برخی دیگر، همه کودکان در بازی های تخته ای مبتنی بر اعداد شرکت کردند اما انواع مختلفی از بازی ها به آنها ارائه شد. همه کودکان قبل و بعد از جلسات ویژه ای که برای بهبود مهارت هایی مانند شمارش با صدای بلند طراحی شده بودند، از نظر عملکرد ریاضی ارزیابی شدند.
مهمترین موردی که در این تحقیقات مورد بررسی قرار گرفته است، شناخت ارزش مکانی عددی پایه – نام گذاری اعداد، درک اعداد پایه، مفاهیم کوچکتر و بزگتر – بوده است. موارد دیگری چون درک عمیق از مفاهیم عددی – مفاهیم جمع، تفریق، دسته بندی کردن اعداد و … – نیز در کودکان بزرگتر در گروهی تحت عنوان گروه مداخله مورد توجه قرار گرفت.
جلسات بازی های تخته ای در این پژوهش با حضور اولیا صورت گرفت تا آنها یاد بگیریند که چگونه می توان با یک بازی سرگرم کننده مهارت مهمی چون ریاضی را به کودکان آموخت.
نگاهی به نتایج تحقیقات
نتایج نشان داد که مهارت های ریاضی پس از جلسات برگزار شده در مورد بیش از نیمی از کودکان (۵۲٪) به شکل قابل توجهی بهبود یافته است. نزدیک به یک سوم (۳۲٪) کودکان در گروه های مداخله – بازی های تمرکزی – نتایج بهتری نسبت به کسانی که در این دوره از بازی های تخته ای شرکت نکردند به دست آوردند.
به گفته دکتر دارس مسئول این پژوهش طراحی و اجرای بازی های تخته ای به روش های علمی و توجه به اثربخشی آنها از جمله وظایف بسیار مهم طراحان بازی در چند سال آینده است. به گفته این پژوهشگر پروژه بعدی بررسی تأثیراتی است که این بازی ها می توانند بر سایر مهارت های شناختی و رشدی داشته باشند.
این شکل از پژوهش ها کمک می کند تا با توجه به پیچیدگی بازی ها و نیاز به طراحی های بیشتر و بهتر بازی ها برای اهداف آموزشی، فضای مناسبی برای توسعه مداخله و ارزیابی بازی های تخته ای باید در چند سال آینده باز شود.
Views: 75
