نقش مشاوره تحصیلی برای کودکان دبستانی | مقطع ابتدایی

امروزه مشاوره تحصیلی به عنوان یکی از مهمترین فرآیندهای اجرایی در مدارس و در تمامی مقاطع تحصیلی مورد پذیرش واقع شده است و نسبت به گذشته فعال تر و پر رنگ تر عمل میکند. در زمان های گذشته بیشتر هنگام انتخاب رشته و یا در سال آخر تحصیلی و کمک به انتخاب رشته در دانشگاه از مشاوره و هدایت تحصیلی استفاده می شد اما در علم امروز نقش این مسئله در پیشرفت و تعامل دانش آموزان در مدرسه ثابت شده است. در این مقاله قصد داریم به نقش موثر مشاوره تحصیلی در مقطع ابتدایی و دبستان اشاره کنیم.

دوران ابتدایی مهمترین مقطع تحصیلی دانش آموز

دوران پیش دبستانی و دبستان از آن جهت دارای اهمیت است که تجربه اولین حضور مستقل کودک در اجتماع از این جا شکل می گیرد. از طرفی علاقه و انگیزه به درس خواندن و موفقیت در تحصیل در سال های آینده به تجربه او در مقطع ابتدایی بستگی دارد. اینجاست که اهمیت مشاور تحصیلی و هدایت های او در دوران ابتدایی به رشد و تعالی دانش آموزان کمک می کند و می تواند پل ارتباطی بین کودک و محیطی خارج از خانواده برای او باشد. در بخش بعدی به نقش های موثر مشاور در این زمینه اشاره خواهیم کرد.

نقش موثر مشاور تحصیلی در مقطع ابتدایی

وقتی یک کودک برای اولین بار پا به محیطی بیرون از دایره خانواده می گذارد بدون شک وجود یک راهنما و مشاور در اموری که قرار است کودک به صورت مستقل در آنها مشارکت کند احساس می شود. تحصیل مهمترین هدف کودک از ورود به مدرسه است، یادگیری و آشنایی با درس ها و تعامل با اولیای مدرسه و دوستان از جمله مقوله های جدیدی است که کودک در بدو ورود به مدرسه با آن روبه روست. پس می توان گفت دوران دبستان به طور غیر مستقیم در موفقیت یا عدم موفقیت آینده کودک موثر خواهد بود.

بنابراین استفاده از مشاور تحصیلی در دوران دبستان باعث می شود نقاط قوت و ضعف دانش آموز توسط مشاور شناخته و در تعامل مستقیم با اولیا مدرسه و دانش آموز این نقاط ضعف برطرف شده و روی نقاط قوت سرمایه گذاری مادی و معنوی و مادی صورت گیرد. به این ترتیب مشکلات پیش روی کودک در مقاطع بالاتر مرتفع تر شده و استرس دانش آموز و خانواده کمتر خواهد بود.

در اجتماع امروز که اکثر والدین شاغل هستند و امکان رفت و آمد به مدرسه و مشاوره حضوری به مراتب سخت تر از گذشته است می توان با ایجاد امکان مشاوره تلفنی و آنلاین این مشکل را برطرف کرده و مشاور تحصیلی نقش پل ارتباطی بین اولیای مدرسه، والدین و دانش آموز باشد.
نباید فراموش کرد بسیاری از والدین دانش آموزان مقطع ابتدایی بسیار جوان هستند و تجربه های لازم برای راهنمایی فرزندان و یا هدایت آنان در مسائل و مشکلات مهم ایجاد شده در فضای درس و مدرسه را ندارند، اما یک مشاور تحصیلی در این رابطه تجربه کسب کرده است و در این رشته تحصیلات تخصصی دارد بنابراین تنها کسی است که می توان با خیال آسوده از او در امور مختلف دانش آموز راهنمایی خواست.

استفاده از تکنولوژی در مشاوره تحصیلی دانش آموزان

همانطور که اشاره کردیم مشغله های بسیار والدین امروزی امکان تعامل بین آنها و مدرسه را عملا مختل می کند اما می توان با بهره گیری از تکنولوژی های نوین این مشکل را برطرف کرد. همانطور که هم اکنون در بسیاری از مدارس با ایجاد کانال های ارتباطی در شبکه های اجتماعی والدین می توانند به صورت آنلاین با اولیا مدرسه در ارتباط باشند.

در مورد مشاوره تحصیلی نیز می توان این مسئله را به همین شکل پیاده سازی کرد. برای مثال ایجاد یک وب سایت برای مدرسه و در نظر گرفتن بخش مخصوصی به پرسش و پاسخ های والدین از مشاوران تحصیلی یا ارسال مقاله های موثر در برطرف کردن مشکلات والدین و دانش آموزان در این بخش. نباید فراموش کرد که داشتن مشغله های کاری بسیار توجیه مناسبی برای غفلت از شرایط و عملکرد کودکان در مدرسه نیست. چرا که این دوران یکی از مهمترین و موثرترین دوران ها در زندگی هر فردی است. در این سن کودکان نقش پذیر هستند و هر عادت و رفتاری می تواند در آنها تاثیر گذاشته و شخصیت آن ها را شکل دهد.
از طرفی برطرف نشدن مشکلات درسی یا عاطفی در مقطع ابتدایی می تواند دریچه ای به عدم موفقیت دانش آموز در مقاطع بعدی تحصیلی باشد.
شناخت استعداد کودکان در مقاطع ابتدایی

یکی از مهمترین نقش های مشاوره تحصیلی در مقطع دبستان شناخت استعدادهای کودکان به منظور سرمایه گذاری روی آنان است. بهتر است مشاور تحصیلی به صورت فردی صورت گرفته و یا با استفاده از ارتباط با معلمین در پایه های مختلف به ارزیابی نمرات و عملکرد دانش آموزان پرداخت. در هر صورت رصد کردن مرتب عملکرد دانش آموزان به شناخت نقاط قوت و استعدادهای آنان کمک بسیاری میکند. مواردی مثل برگزاری المپیادهای مختلف درسی و ورزشی، استفاده از پرسش نامه ها و تست های شخصیت شناسی نیز در این مورد کاربرد زیادی دارند.

راه های موفق مشاوره تحصیلی برای کودکان دبستانی

مشاوره و هدایت تحصیلی کودکان در مقطع ابتدایی تلفیقی از هدایت تحصیلی و روانشناسی کودک است ، بنابراین باید گفت مشاوره در این مقطع تحصیلی به مراتب سخت تر از مشاوره برای ورود به دانشگاه می باشد. کودکان دنیای بسیار متفاوتی از بزرگسالان دارند بنابراین ورود به این دنیای کودکانه نیازمند ارتباط قوی بین مشاور و دانش آموز دارد.

برای این که بهتر بتوان با دانش آموزان دبستانی تعامل برقرار کرد و رابطه صمیمانه و دوستانه ای بین مشاور و دانش آموز شکل داد تا بتوان راحت تر به نقاط قوت و ضعف او پی برد می توان از مواردی مثل بازی های هوش، اجرای نمایش، سرگرمی های دسته جمعی و نظیر آن بهره برد. تجربه نشان داده است که بهترین راه ایجاد برقراری بین دانش آموز و مشاور استفاده از روش های غیر مستقیم است، برای این که بتوان دانش آموز را به درس خواندن ترغیب کرد، به جای استفاده از شیوه های سنتی مشق نوشتن و آموزش اجباری باید به فکر راه حل های امروزی تر و همچنین موثرتر بود که این وظیفه برعهده مشاور تحصیلی در این مقطع حساس از تحصیل است.

نقش معلم در مشاوره تحصیلی به کودکان

امروزه همه کارشناسان معتقدند که نقش معلم در مشاوره و راهنمایی دانش آموز بسیار موثر است. چرا که معلم تنها کسی است که ساعت های بسیاری را با دانش آموز سپری میکند و بهتر از هر کس دیگری می تواند به او نزدیک شود. بنابراین معلم می تواند با برقراری ارتباط موثر با دانش آموز به نقاط ضعف و قوت او، آرزوها، نیازهای روانی و جسمی و مشکلات عاطفی او پی ببرد و با برقراری ارتباط با اولیا مدرسه و دانش آموز به حل مشکلات در این زمینه بپردازد. گاهی اوقات می توان دانش آموز را برای دریافت مشاوره تخصصی تر به متخصصان موجود در این زمینه ارجاع داد.

درحقیقت باید گفت این معلم است که در مقطع ابتدایی نقش مدرسه و تحصیل را در ذهن کودک حک میکند و تاثیر این ارتباط در سلامت روحی و روانی دانش آموز و شکل گیری احساس او در مورد مدرسه، درس و تحصیل بسیار مهم است. پس بهتر است از معلمانی در مقطع دبستان استفاده شود که تا حدودی به اصول و فنون راهنمایی و مشاوره آشنایی داشته باشند تا در مواقع ضروری بتوانند مفید واقع شوند.

معلمانی که به روش های راهنمایی و مشاوره آشنایی دارند می توانند با ایجاد رابطه انسانی و دوستانه با آنان، یادگیری را ساده و جالب می کنند و ترس و وحشتی را که معمولاً کودکان از معلمان و مدرسه دارند، کاملا از بین ببرند. نکته دیگر این که باید به رفتار و عملکرد دانش آموز در مدرسه نیز دقت کنند تا در صورت مشاهده ناهنجاری های رفتاری یا علایم افسردگی و پرخاشگری نسبت به رفع آنها اقدام کنند.

نتیجه گیری

بهترین شیوه برای داشتن جامعه ای آرام و رسیدن به یک نتیجه مثبت و موثر در این راه ان است که به منظور رفع نیازمندی دانش آموزان ، بتوان برای هر دانش آموز یک مشاور اختصاص داد، مشاوری که به خوبی با مسائل کودک آشنایی داشته و بتواند او را بر اساس شناخت هایش راهنمایی کند. بنابراین لزوم استفاده از افراد متخصص در این زمینه به صورت آنلاین و یا استفاده از خدمات غیر حضوری این افراد به خانواده ها اکیدا توصیه می شود.
یکی از روش های مناسب مبارزه با مشکلات اجتماعی، اخلاقی، عاطفی و … در دهه های اخیر آن است که اصلاح مشکلات و تغییر رفتارهای نامطلوب از مدارس ابتدایی و به اصطلاح مقاطع پایه آغاز گردد. شاید وقت آن رسیده است که به شیوه های سنتی آموزش و هدایت کودکان بر اساس یک فرمول جامع و کلی پایان داده و کمی از پیشرفت تکنولوژی و علم در این زمینه بهره گیری شود.

برای هماهنگی با مشاور تحصیلی برای کودکان دبستانی می توانید از طریق شماره ۸۸۹۰۴۰۰۲ با ما در ارتباط باشید 

به طور مستقیم از طریق واتساپ با مشاور صحبت کنید