اگر یک کودک لجباز دارید که باید بگوییم کار سختی در پیش دارید، اگر هم در اطرافیان شما کسی هست که فرزند لجباز دارد باید به او کمک کنید تا شرایط را بهتر کند، کودکان لجباز معمولا به هیچ صراطی مستقیم نیستند، آنها برای انجام هرکار و خواسته ای معمولا لجبازی و مقاومت دارند، همین مسئله است که والدین را برای تعامل با کودکان لجباز به چالش می کشد. در این مقاله سعی می کنیم به مواردی اشاره کنیم که می توان به کمک آنها کودک لجباز را به راه مستقیم هدایت کرد.
این کودکان لجباز هستند یا مصمم؟
سوال اینجا است که این کودکان را باید لجباز نامید یا مصمم؟ آیا این یک خصلت خوب است؟ می توان برای آن حد و مرزی مشخص کرد؟
مصمم بودن با لجباز بودن کاملا فرق می کند، کودکان مصمم معمولا با یک سرسختی مثبت سعی می کنند به خواسته های خود برسند و موانع را برطرف کنند، اما لجباز بودن به معنای اصرار ناآگاهانه و جاهلانه بر انجام کاری است که گاهی هیچ لزومی ندارد و حتی ممکن است خطرناک باشد. کودک لجباز معمولا سرسختی های بی جا دارد، مثلا در مقابل تعویض لباس مقاومت می کند، او حاضر نیست به هیچ وجهی تغییری در رویه خود ایجاد کند. به نوعی می توان در رفتار یک کودک لجباز ستیزه جویی را به خوبی مشاهده کرد، به طوری انگار او آگاهانه سعی می کند در مقابل همه چیز بایستد.
ویژگی های کودک لجباز را بشناسید
این سوال بسیاری از والدین است که از کجا بفهمم کودک من لجباز است یا مصمم؟ چگونه باید با او رفتار کنم؟ در این بخش به برخی از ویژگی های کودکان لجباز اشاره می کنیم:
– این کودکان به شدت توجه طلب هستند، به جرات می توان گفت که بخش عظیمی از لجبازی این کودکان تلاش برای دیده یا شنیده شدن است.
– به شدت علاقمند به مستقل بودن هستند، به طوری که گاهی این رفتار به شدت تندخویانه می شود.
– نسبت به همسالان خود کج خلق تر هستند و رفتار خوبی ندارند.
– اگر چیزی مطابق میلشان باشد وظیفه شناس و آرام می شوند.
– رفتاری رئیس مابانه و تند دارند.
– سرعت انجام دادن کارها را به میل خود تغییر می دهند و در این مورد از کسی حرف شنوی ندارند.
با کودکان لجباز چطور برخورد کنیم
مطمئنا برخورد کردن با چنین کودکانی سخت و چالش برانگیز است، ضمن این که آنها در مقابل تمام رفتارها جبهه می گیرند و اصولا به حرف کسی گوش نمی دهند. نهایتا در اکثر مواقع این برخوردها با جار و جنجال همراه می شود و نتیجه مطلوب را در بر نخواهد داشت، در این بخش به مواردی اشاره خواهیم کرد که رعایت آنها کمک می کند تا شرایط بهتری را پیش رو داشته باشید.
آرامش خود را حفظ کنید
یکی از مهمترین کارهایی که والدین در برخورد با کودک لجباز باید انجام دهند، حفظ آرامش است، سعی کنید به جای مقابله به مثل و آزار روح و روان خود گفتگو را با آرامش پیش ببرید، وقتی شما آرامش خود را حفظ کنید مطمئنا راه های بهتری برای تعامل با فرزند خود خواهید یافت.
به حرف های او گوش کنید
به حرف های کودک لجباز گوش دهید، ببینید علت کج خلقی او چیست، باید بیاموزید که به حرفهای او گوش دهید تا او نیز به حرفهای شما گوش دهد، نباید فراموش کنید که برای حل این معضل به یک تلاش دو طرفه نیاز دارید، کودک لجباز زمانی که احساس کند نادیده گرفته می شود شروع به مقابله و کج خلقی می کند، باید به او اطمینان دهید که به حرفهایش گوش خواهید داد.
رابطه صمیمانه داشته باشید
تحقیقات نشان می دهد کودکانی که رابطه دوستانه ای با والدین خود دارند کمتر لجبازی می کنند، بهتر است در مواجه با کودک لجباز کنار او بنشینید و با لحن دوستانه و صمیمانه در مورد مشکلش با او صحبت کنید. این مسئله در مورد کودکان با سن بالای ۶ سال به مراتب بهتر و موثرتر خواهد بود.
به کودک حق انتخاب بدهید
مطمئنا کودکان دوست دارند که مستقل رفتار کنند، آنها از شنیدن امر و نهی بیزارند، پس سعی کنید که برای جلوگیری از لجبازی برای او چند پیشنهاد داشته باشید تا او با حق انتخابی که دارد خودش تصمیمگیری کند، مثلا چه بازی دوست داری انجام دهی؟ یا اتاقت را مرتب می کنی یا لباس ها را از روی طناب جمع می کنی؟ سوالاتی از این دست باعث می شود که کودک استقلال خود را در انتخاب حفظ کند.
با او همکاری کنید
سعی نکنید همیشه مقابل او بایستید، گاهی نیاز است که با کودک همراهی کرد، مثلا به جای دعوا کردن می توانید یک بازی ترتیب دهید و کاری که می خواهید انجام دهد را در قالب یک بازی پیاده سازی کنید، فرض کنید کودک شما غذا نمی خورد به جای این که سر میز غذا تشنج ایجاد کنید، بگویید هرکس زودتر غذایش را تمام کند یک جایزه دارد. این مسئله کمک می کند که کودک وارد بازی شده و خواسته شما را به خوبی اجرایی کند.
خودتان را در آینه ببینید
گاهی برخی رفتارهای کودکان آینه رفتار والدین آنها است، اگر کودک شما مرتب لجبازی می کند بهتر است نگاهی به رفتار خود د اشته باشید، شاید او این رفتار را از شما یا همسرتان تقلید می کند، بهتر است که محیط خانواده امن و سرشار از آرامش باشد، این مسئله به ویژه در کودکان زیر ۵ سال به وفور دیده می شود.
رفتارهای مثبت او را تقویت کنید
هرچه والدین سختگیرتری باشید فرزند لجبازتری خواهید داشت، بهتر است به جای تقابل با کودک سعی کنید از شیوه های تربیتی درست استفاده کنید، مثلا اگر کودک شما کار درستی انجام می دهد او را تشویق کنید. مثلا هر زمان که با شما همراه شد و خواسته تان را اجابت کرد برای او پاداشی در نظر بگیرید و برعکس در زمانهایی که لج بازی می کند از او امتیاز کسر کنید.
کودکان در انجام چه کارهایی لجبازی می کنند
بیشتر خانواده ها در مورد مسائلی از جمله غذا خوردن، دستشویی رفتن، مرتب کردن اتاق خواب و تنبیه کردن کودکان با لجبازی آنها مواجه می شوند، این مسئله به ویژه در مورد کودکان زیر سن ۷ سال بسیار شایع است و اگر والدین نتوانند راه حل مناسبی برای این مشکل بیابند مطمئنا خصلت لجبازی در کودک نهادینه شده و در بزرگسالی و به ویژه نوجوانی برای خانواده مشکل ساز خواهد بود.
یک نکته مهم را فراموش کردیم، تنبیه بدنی کودک لجباز به هیچ عنوان کار درستی نیست و می تواند نتیجه عکس داشته باشد، پس سعی کنید هرگز از روش های تنبیه بدنی برای رام کردن کودک لجباز استفاده نکنید. بهترین تنبیه برای این کودکان شیوه محروم کردن او از علاقمندی هایش است، مثلا اجازه ندهید که با اسباب بازی محبوبش بازی کند یا برنامه مورد علاقه اش را ببیند، قرار بازی در پارک در آخر هفته لغو کنید و یا بستی مورد علاقه اش را برایش نخرید، تجربه نشان می دهد این دست تنبیه ها کارایی بیشتری در مقابله با بچه های لجباز دارند.
کلام آخر
مهمترین نکته در برخورد با کودکان لجباز پیگیری علت لجبازی در او است، البته باید توجه داشته باشید که رفتارهای لجوجانه در برخی سنین یک امر طبیعی محسوب می شود و باید روش های مقابله درست با آن را بدانید، بهترین روش این است که با فرزند خود صمیمی شوید، او و نیازهایش را بیشتر بشناسید و سعی کنید او را درک کنید.
