آموزش آنلاین نامی است که این روزها بسیار شنیده می شود. بعد از شیوع ویروس کرونا تمرکز روی آموزش آنلاین، نقش آن بر یادگیری دانش آموزان و معایب و مزایای آن از جمله مواردی است که مورد پژوهش ها و تحقیقات بسیاری قرار گرفته است. در این مقاله قصد داریم به این سوال بپردازیم که آیا آموزش آنلاین تاثیری بر یادگیری دانش آموزان دارد یا خیر.
تغییرات در شیوه های آموزشی
حضور دانش آموزان در کلاس در روزهای کرونایی امکانپذیر نیست، همین مسئله باعث شد که نقش آموزش آنلاین بیش از پیش مشخص شود. البته این تنها راه مطمئن و ایمنی است که می تواند در سیستم های آموزشی برای دانش آموزان در سراسر دنیا مورد استفاده قرار گیرد و به این ترتیب شکل سنتی کلاسهای آموزشی دچار دگرگونی شد. اکنون کلاس ها به صورت آنلاین برگزار می شود، دانش آموزان از خانه یا هر محیط دیگری با دسترسی داشتن به اینترنت و یک سیستم هوشمند می توانند از اشکال مختلف آموزش مجازی برخوردار شوند. ظاهرا همه چیز رو به راه است، اما سوال اینجاست که این شیوه آموزشی چه نقشی در یادگیری دانش آموزان دارد؟ چگونه می توان میزان یادگیری دانش آموزان را محک زد؟ نحوه شرکت دانش آموزان در مباحث درسی چگونه است؟ آیا این شیوه آموزشی به سود دانش آموز خواهد بود؟
مزایای استفاده از کلاسهای آنلاین
مطمئنا این شیوه آموزشی دارای مزایا و البته معایبی است که در این بخش به آنها خواهیم پرداخت. در ابتدا به معرفی برخی مزایای استفاده از کلاسهای آنلاین می پردازیم:
جذب افراد با استعداد
آموزش آنلاین باعث می شود که همه دانش آموزان فارغ از هر زمان و مکانی به سیستم آموزشی دسترسی داشته باشند، بنابراین امکان این که بتوان در میان این حجم از دانش آموزان استعدادهای درخشان بیشتری کشف کرد بسیار بیشتر است. ضمن این که در گروه مدرسین نیز معلمان بسیاری از گوشه و کنار کشور می توانند در این سیستم آموزشی استعدادهای خود را در زمینه آموزش به نمایش بگذارند، بنابراین در آموزش مجازی فرصت مناسبی برای دانش آموزان و معلمان با استعداد وجود دارد که خود را به دیگران نشان دهند.
امکان تحصیل بدون محدودیت
شرایط آموزش آنلاین به گونه ای است که همه دانش آموزان حتی با داشتن شرایط سخت و در مناطق دورافتاده نیز می توانند به صورت عادلانه از مزایای سیستم آموزشی بهره مند شوند. آموزش محدود به حضور در کلاس، مدرسه یا آموزشگاه نیست و تنها با دسترسی داشتن به یک سیستم هوشمند و خط اینترنت می توان نکات آموزشی را فرا گرفت، هیچ فرقی نمی کند که دانش آموز از خانه این آموزشها را پیگیری می کند، در میهمانی حضور دارد یا از زمین زراعی در حال گوش کردن به نکات درسی است.
یادگیری با تمرکز بالا
وقتی مفاهیم درسی به صورت آنلاین آموزش داده می شود که غالبا به صورت ویدئوهای ضبط شده یا تکست و پادکست ارائه می شوند دانش آموز می تواند در یک فرصت مقتضی با شرایط روحی و جسمی مناسب و تمرکز بالا مطالب درسی را فرا گیرد، به نظر می رسد این شیوه آموزشی می تواند میزان یادگیری را به شکل قابل توجهی افزایش دهدو
معایب آموزش آنلاین چیست؟
مطمئنا این شیوه آموزشی معایبی نیز خواهد داشت. به ویژه این که در یک سال و نیم گذشته این شیوه مورد استفاده عمومی قرار گرفته است و هنوز از نظر زیرساخت های آموزشی یا شیوه های موثر آموزشی به تکامل نرسیده است. در این بخش به برخی از معایب آموزش آنلاین اشاره می کنیم به امید این که در آینده این مشکلات مرتفع شوند.
انفعال دانش آموزان در سیستم آموزشی جدید
در اکثر مواقع شاهده هستیم که آموزش به صورت یک ویدئوی ضبط شده ارائه می شود، بنابراین عملا فرصت کنجکاوی و حضور در مباحث درسی از دانش آموزان سلب می شود، این مسئله تاثیر مستقیمی روی یادگیری دانش آموز خواهد داشت، به ویژه این که ممکن است در مورد دانش آموزانی که به راحتی دچار اختلال تمرکز می شوند باعث شود که مباحث درسی زیاد جدی گرفته نشده و به آن توجه نشود.
الزام آموزش رو در رو در پایه های ابتدایی دبستان
پژوهشها نشان می دهد که آموزش رو در رو برای دانش آموزان پایه های اول، دوم و سوم دبستان تاثیر بسیاری در یادگیری دارد و این دانش آموزان غالبا از جلوه های بصری و قدرت بینایی به یادگیری مباحث می پردازند. اما آموزش آنلاین برای این دانش آموزان باعث شده است که دچار سردرگمی شده و نتوانند ارتباط موثری با معلم خود داشته باشند، به ویژه در مورد آموزش هایی که به صورت ضبط شده در اختیار دانش آموز قرار میگیرد.
عدم توجه کافی به تکالیف و تمرین های آموزشی
این که کلاس های آموزشی در خانه برگزار شود باعث می شود که برای بیشتر دانش آموزان جنبه غیر رسمی داشته باشد و این آموزش غیر رسمی توجیه خوبی برای بی نظمی، عدم انجام تکالیف به موقع، انجام گرفتن تکالیف توسط دیگران و بی نظمی هایی از این دست باشد. همین مسئله می تواند نقش مهمی در کیفیت آموزش آنلاین ایفا کند.
چگونه می توان آموزش آنلاین تاثیرگذار و موفق تری داشت
با توجه به مطالبی که عنوان کردیم می توان فهمید که مهمترین نکته برای رسیدن به موفقیت در این شیوه آموزشی داشتن یک برنامه منظم درسی و شبیه سازی کلاس درسی برای دانش آموز است. در واقع باید گفت که خانواده بیشترین نقش را در تاثیرگذاری کلاسهای آنلاین خواهند داشت.
ایجاد محیطی امن و آرام برای دانش آموز و تلاش برای ایجاد تمرکز بیشتر در زمان برگزاری کلاسها می تواند مشکلات ناشی از عدم حضور در کلاس درسی را برطرف کند.
والدین باید نقش نظارتی بر میزان یادگیری، انجام تکالیف، شیوه های آموزشی و مشکلات فرزند خود در روند آموزشی داشته باشند. این مسئله می تواند با تعامل متقابل اولیا مدرسه و والدین عزیز مرتفع شود. اگرچه به نظر می رسد این امر برای والدین شاغل یا خانواده هایی که چندین فرزند دانش آموز کمی مشکل باشد.
استفاده از خدمات آموزشی مکمل آموزش آنلاین در دوران کرونا
بسیاری از منابع آموزشی در سالهای اخیر دچار تغییرات شده اند، شیوه های آموزشی نیز تغییر کرده است، از طرفی مشغولیت والدین یا تعداد بیشتر دانش آموزان در یک خانه باعث می شود که والدین نتوانند نقش نظارتی مناسبی در آموزش آنلاین دانش آموزان داشته باشند.
بنابراین شاید بهترین راه استفاده از خدمات آموزشی موسساتی باشد که با ارائه خدماتی نظیر آموزش خصوصی، مشاوره خانوادگی و تحصیلی، برنامه ریزی تحصیلی، پیگیری امور تحصیلی دانش آموز، برگزاری آزمون های تحصیلی، هوش و شخصیت شناسی، شناخت نقاط ضعف و استعدادهای دانش آموزان نقش موثری در کمک به والدین و سیستم آموزشی در این روزهای کرونایی دارند.
